معنی گرگ دم در لغت نامه دهخدا

عمودالصبح. ذنب السرحان. دم گرگی. صبح کاذب

معنی گرگ دم در فرهنگ لغت هوشیار

صبح کاذب عمودالصبح دم گرگی

معنی گرگ دم - جستجوی لغت در جدول جو

گرگ دم

لغت نامه دهخدا

گرگ دم

فرهنگ لغت هوشیار

گرگ پو

پوینده و دونده مانند گرگ، گرگ تاز، گرگ دو

فرهنگ فارسی عمید

گرم دل

دلگرم، مطمئن، قوی دل

فرهنگ فارسی عمید

گرگ پا

گیاهی با شاخه های کوتاه و برگ های ریز به هم فشرده، پای گرگ، پنجه گرگی

فرهنگ فارسی عمید

گرگم

در فرهنگ شعوری ج 2 ص 321 این کلمه به معنی زردچوبه که آن را زرده چاو نیز میگویند آمده و با حرف گاف مضموم ضبط داده شده ولی صحیح آن کرکم است. رجوع به کرکم شود

لغت نامه دهخدا

گرگ دان

(گُ دَ)

دهی است از دهستان نودان بخش کوه همره نودان شهرستان کازرون واقع در 9000گزی شمال خاور نودان و در دامنه. دارای 181 تن سکنه است. آب آنجا از چشمه تأمین میشود. محصول آن غلات و تریاک و شغل اهالی زراعت و قالی و گلیم بافی است. راه فرعی دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7)

لغت نامه دهخدا

گنگ دژ

(گَ دِ)

نام قلعه ای است که ضحاک در شهر بابل ساخته بود. (برهان). و ضحاک در آنجا (بابل) قلعه ای ساخته بود، آن را گنگ دز گفتندی، اکنون از آن تلی مانده. (نزههالقلوب چ دبیرسیاقی ص 39). رجوع به گنگ بهشت و بهشت گنگ شود، نام موضعی است در حدود مشرق که به قبهالارض مشهور است و آرامگاه پریان باشد و آنجا پیوسته روز و شب یکسان است یعنی هر یک دوازده ساعت. (برهان). دورترین شهری است درمشرق در اقاصی بلاد چین و واقواق، در میان این شهر وشهر سوس الاقصی نیمی از کرۀ ارض است به طول. (مفاتیح العلوم خوارزمی). در مینوخرد فصل 62 در فقرات 12 تا14 آمده: ’گنگ دژ در سرحد (ویمند) ایران ویج است’. چنانکه میدانیم گنگ دژ بنابه داستان ملی ساختۀ سیاوش پسر کیکاوس و داماد افراسیاب است و با خوارزم و پیرامون آن ارتباطی دارد. (یسنا ج 1 ص 48). اما گنگ که در اوستا کنگه نامیده شده در آیین مزدیسنا و در داستان ملی ما معروف است و آن شهری است که سیاوش پسر کیکاوس در مدت مهاجرت خود از ایران در توران زمین ساخت... (یسنا ج 1 ص 55). در فصل 29 بندهشن در فقرۀ 10 مندرج است گنگ دیز در طرف مشرق چندین فرسنگ دور از دریای فراخکرت است، ظاهراً از دریای فراخکرت که در اوستا وروکش آمده و لفظاً به معنی فراخ کش یا فراخ کنار است همان دریای خزر اراده شده است، بنابه مندرجات کتب تواریخ و ادبیات ما گنگ در همسایگی خوارزم (خیوه) واقع است. مینوخرد در فصل 62 در فقرات 13 تا 14 مینویسد گنگ دیز در طرف مشرق در سرحدّ ایران ویج است، فرخی گفته:
ز کوه کیلان او راست تا بدان سوی بر
ز آب خوارزم او راست تا بدان سوی گنگ.
مارکوارت گنگ را سمرقند که پایتخت سغد است دانسته است. (ایضاً یسنا ج 1 صص 55- 56). و رجوع به گنگ و گنگ بهشت وبهشت گنگ شود:
کنون بشنو از گنگ دژ داستان
بدین داستان باش همداستان.
فردوسی.
که چون گنگ دژ در جهان جای نیست
چنو شارسانی دلارای نیست.
فردوسی.
پرستنده بودم بدین کوهسار
که بگذشت بر گنگ دژ شهریار.
فردوسی

لغت نامه دهخدا

گرم دل

(گَ دِ)

کنایه از عاشق سوخته. (آنندراج). در برهان بصورت جمع گرم دلان آمده است. عاشقان و دلسوختگان، قوی دل. پشت گرم:
تسکین جان گرم دلان را کنیم سرد
چون دم برآوریم بدامان صبحگاه.
خاقانی.
چونکه نعمان بدین طلبکاری
گرم دل شد ز نار سمناری...
نظامی

لغت نامه دهخدا

گریودم

(گَ ری وُ)

یا گریودوم خیانت و آن ودیعت را خیانت کردن و انکار نمودن است. (برهان) (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

گرگ نا

(گُ وَ)

دهی است از دهستان نودان بخش کوهمره نودان شهرستان کازرون واقع در 27000گزی خاور نودان. هوای آن معتدل و دارای 175 تن سکنه است. آب آنجا از چشمه تأمین میشود. محصول آن غلات و تریاک و شغل اهالی زراعت و قالی و گلیم بافی است. راه فرعی دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7)

لغت نامه دهخدا

گرگیدر

دهی است از بخش روانسر شهرستان سنندج واقع در7000گزی خاور روانسر و 2000گزی شمال قلاین. هوای آن سرد دارای 226 تن سکنه است. آب آنجا از روانسر تأمین میشود. محصول آن غلات لبنیات و شغل اهالی زراعت و گله داری و راه آن مالرو است. تابستان از روانسر ممکن است اتومبیل برد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

گورگندم

(گو گَ دُ)

قسمی از گندم. (ناظم الاطباء). رجوع به گل گندم و گوزگندم و جوزجندم شود

لغت نامه دهخدا

گرگ پا

(گُ)

از جملۀ کوهستانها و ییلاقات شاه کوه و ساور مازندران میباشد. (ترجمه سفرنامۀ مازندران و استراباد رابینو ص 169)

لغت نامه دهخدا

گرگ پا

(گُ)

نوعی از گیاه است. پنجۀ گرگ. (گیاه شناسی گل گلاب ص 172) :
خجسته را بجز از خردپا ندارد گوش
بنفشه را بجز از گرگ پا ندارد پاس.
منوچهری

لغت نامه دهخدا

گرگ تج

(گُ)

دهی است از دهستان هزار جریب، بخش چهاردانگۀ شهرستان ساری، واقع در 40000گزی شمال خاوری کیاسر. هوای آن معتدل و دارای 100 تن سکنه است. آب آنجا از چشمه سار تأمین میشود. محصول آن غلات، عسل، لبنیات، ارزن و شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی زنان شال و کرباس بافی و راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)

لغت نامه دهخدا

گرگ درق

(گُ)

دهی است از دهستان اوچ تپه بخش ترکمان شهرستان میانه، واقع در 12 هزارگزی جنوب خاوری بخش و 9 هزارگزی شوسۀ میانه و تبریز. هوای آن معتدل، دارای 906 تن سکنه است. آب آنجا از چشمه تأمین میشود. محصول آن غلات و حبوبات و شغل اهالی زراعت و گله داری است و راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)

لغت نامه دهخدا

گرگ در

(گُ دَ)

دهی است از دهستان چهاردولی بخش اسدآباد شهرستان همدان، واقع در 21000گزی شمال اسدآباد و 3000گزی شمال خاور پیرملو. هوای آن سردو دارای 160 تن سکنه است. آب آنجا از چشمه تأمین میشود. محصول آن غلات و لبنیات و انگور است. شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی آنان قالی بافی است. راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

گرگ سگ

(گُ سَ)

سگی که از نسل گرگ باشد. سگی که گرگ مانند باشد:
زان گرگ سگان اژدهاروی
نازرده بر او یکی سر موی.
نظامی.
زان گرگ سگان استخوان خوار
کس را نه به استخوان او کار.
نظامی

لغت نامه دهخدا

گرگ دو

(گُ دَ / دُو)

کنایه از دویدن آهسته و بسرعت رفتن و پویه کردن و قطره زدن باشد و به عربی هروله گویند. (برهان). گرگ پوی. گرگ تاز:
کهنه گرگاویی برابر داشت
کرد در پای و گرگ دو برداشت.
جامی (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

دره دم

(دَرْ رَ دُ)

دهی است از دهستان جنب رودبار بخش رامسر شهرستان شهسوار. واقع در 40هزارگزی جنوب باختری رامسر و9هزارگزی رودبار. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)

لغت نامه دهخدا

گرگ پا

گیاهی است از گروه گرگ پایان از دسته نهانزادان آوندی که برروی ساقه آن برگهای کوچک بهم فشرده بسیار روییده میشود و از این جهت ظاهرا بخزه ها شبیه میگردند. تقسیمات ساقه و ریشه آن همیشه دوتایی است. زایش این گیاه بوسیله هاگ است. هاگدانهای آن در بغل برگها قرار دارد و محتوی هاگ زرد رنگ فراوانند که بصورت غباری بسیار نرم و مورد استفاده دارو سازان میباشد و آنرا گرد لیکوپود نامند کبریت نباتی مسکیه پای گرگ پنجه گرگ پنجه گرگی: خجسته را بجز از خرد پاندارد گوش بنفشه را بجز از گرگ پاندارد پاس. (منوچهری) یا گرگ پایان. (جمع گرگ پا) گروهی از گیاهان نهانزاد آوندی که دارای برگهای کوچک ساده و متعددند و بدو راسته ایزسپره و هترسپره تقسیم میشوند. نمونه راسته اول گیاه پنجه گرگ است و نمونه راسته دوم سلاژینلا میباشد پنجه گرگیان پای گرگیان

فرهنگ لغت هوشیار

گرگ سگ

سگی که مادرش گرگ باشد، سگی که گرگ مانند باشد: زان گرگ سگان اژدها روی نازرده بر او یکی سرموی. (نظامی)

فرهنگ لغت هوشیار

گرگ کش

کشنده گرگ، یکی از گونه های اقونیطون است که بنام قاتل الذئب نیز نامیده میشود

فرهنگ لغت هوشیار

گرم دل

قوی دل پشت گرم: چون که نعمان بدین طلبکاری گرم دل شد زنار سمناری... (هفت پیکر)، عاشق دلسوخته

فرهنگ لغت هوشیار